Skóra atopowa – czym jest i jak o nią dbać?

Skóra to nasza tarcza ochronna przed czynnikami środowiskowymi. Ma zatrzymywać m.in. zanieczyszczenia, drobnoustroje chorobotwórcze i alergeny. Czasem jednak ta zewnętrzna bariera zawodzi, a efektem jest świąd, suchość, łuszczenie. Tego rodzaju brak komfortu to często objawy atopowego zapalenia skóry. To dolegliwość, która dotyczy przeważnie dzieci, zdarza się jednak, że atopia trwa do wieku dorosłego. Ze względu na częstotliwość występowania atopia uznana została za jedną z chorób cywilizacyjnych.

Czym jest atopia?

Atopia, znana również jako atopowe zapalenie skóry lub AZS (ang. atopic dermatitis), to przewlekła choroba skóry o podłożu alergicznym. Jest zwykle związana z nadwrażliwością układu immunologicznego na substancje zewnętrzne, takie jak alergeny, roztocza, pokarmy lub substancje chemiczne. Często towarzyszą jej również objawy alergiczne, takie jak astma lub alergiczny nieżyt nosa.

Jak rozpoznać skórę atopową?

Skóra atopowa charakteryzuje się pewnymi charakterystycznymi cechami, które mogą różnić się w zależności od stopnia nasilenia i indywidualnych czynników.

1. Suchość skóry - skóra atopowa jest zazwyczaj sucha i może wydawać się szorstka w dotyku. Brak odpowiedniego nawilżenia sprawia, że staje się bardziej podatna na pękanie i łuszczenie.
2. Świąd – to jeden z głównych objawów skóry atopowej. Jest on często intensywny i uciążliwy, co prowadzi do silnej potrzeby drapania. Świąd może występować zarówno na obszarach dotkniętych AZS, jak i na innych częściach ciała.
3. Zaczerwienienie – to wynik występującego w skórze stanu zapalnego. Skóra zaczerwienia się w miejscach dotkniętych zapaleniem.
4. Łuszczenie i pękanie – skóra atopowa może być podatna na pęknięcia, szczególnie w miejscach, w których jest napięta lub narażona na tarcie, na przykład w zgięciach łokci, kolan, szyi i dłoni. W przypadku przewlekłego stanu zapalnego i pękania mogą pojawić się łuski.
5. Nadkażenia – u osób z atopowym zapaleniem skóry istnieje ryzyko nadkażeń bakteryjnych lub wtórnego zapalenia skóry. Skóra atopowa jest podatna na infekcje, zwłaszcza gdy dochodzi do uszkodzenia przez drapanie.

Oczywiście, objawy mogą nieco różnić się w zależności od wieku i stopnia zaawansowania choroby, a także czynników jej towarzyszących.

Jakie są przyczyny atopii?

Przyczyny atopii, zwłaszcza atopowego zapalenia skóry (AZS), są wieloczynnikowe i obejmują zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Atopia ma silny składnik genetyczny. Jeśli jedno lub oboje rodziców mają atopię, istnieje większe ryzyko rozwoju choroby u dzieci. Na funkcje układu immunologicznego i bariery skóry wpływa wiele genów związanych z atopią. Osoby nią dotknięte mają skłonność do nadmiernych reakcji immunologicznych na substancje, które nie są szkodliwe dla większości ludzi, np. alergeny, takie jak pyłki roślin, roztocza, sierść zwierząt, pleśń, a nawet niektóre pokarmy. Ta nadmierna reaktywność układu immunologicznego prowadzi do stanu zapalnego i objawów atopii. W przypadku atopii uszkodzona jest też bariera naskórkowa. To oznacza, że skóra jest bardziej podatna na utratę wilgoci i penetrację substancji alergicznych.

Czynniki środowiskowe a atopia

Na rozwój atopii i nasilenie jej objawów mogą również wpływać czynniki środowiskowe. Należą do nich m.in.:

• Zanieczyszczenia środowiska
• Silny stres psychiczny
• Zakażenia bakteryjne
• Kontakt z substancjami chemicznymi (detergenty, składniki kosmetyków)
• Alergeny obecne w domu (np. sierść zwierząt, roztocza, pyłki roślin)
• Wahania temperatur
• Niska wilgotność powietrza

Atopia a mikrobiom skóry

U osób z atopią stwierdza się zmniejszoną różnorodność mikroorganizmów występujących na skórze. Zaburzenia równowagi mikrobiomu mogą prowadzić do zmniejszonej obecności korzystnych mikroorganizmów, które w normalnych warunkach pomagają w utrzymaniu zdrowia i hamują rozwój patogenów. Zdrowy mikrobiom pomaga w regulacji odpowiedzi immunologicznej i zapobiega nadmiernym reakcjom alergicznym. W przypadku AZS nieprawidłowości w mikrobiomie prowadzić do wzmożonej aktywacji układu immunologicznego i zwiększonej podatności na alergeny.

Jak dbać o skórę atopową?

Leczenie

Po pierwsze zawsze należy skonsultować się z lekarzem dermatologiem lub alergologiem. O ile sama atopia to pewna tendencja skóry, o tyle atopowe zapalenie jest chorą przewlekłą, którą należy leczyć. Terapia nie jest łatwa, a lekarze koncentrują się przed wszystkim na profilaktyce. W leczeniu dąży się do złagodzenia objawów i zwiększenia komfortu życia pacjentów. W przypadkach ciężkich bywa konieczne włączenie leczenia ogólnoustrojowego.

Pielęgnacja

Równolegle do zaleconej przez lekarza terapii należy stosować odpowiednią pielęgnację domową. W przypadku atopii dobrze jest trzymać się preparatów sprawdzonych, które nie zawierają nadmiernej ilości składników aktywnych. Skórę atopową traktujemy zawsze jak skórę bardzo wrażliwą. Co zatem należy zrobić?

Unikać agresywnych środków myjących. Detergenty mogą uszkadzać barierę naskórkową i dodatkowo przesuszać skórę. Najlepiej sięgnąć po łagodne produkty o neutralnym dla skóry pH. Naszą propozycją jest CRYSTAL CLEANSE, łagodna emulsja ciekłokrystaliczna, która dokładnie oczyszcza skórę, a przy tym dogłębnie ją nawilża.

Nawilżać skórę. Regularne nawilżanie i zapobieganie utracie wilgoci jest kluczowe w pielęgnacji skóry z atopią. Włącz do pielęgnacji intensywnie nawilżające serum z kwasem hialuronowym SURGE. Zawarta w nim woda z kiwi błyskawicznie przywraca nawilżenie, kwas hialuronowy wiąże wilgoć w naskórku, a glukonolakton łagodzi podrażnienia i zaczerwienienia.

Odbudować mikrobiom. Przywrócenie równowagi mikrobiologicznej to najważniejsza linia obrony skóry przed czynnikami środowiskowymi. Sięgnij po HARMONIZE, wielozadaniowy krem z postbiotykiem, który wzmacnia funkcje barierowe naskórka i wpiera jego regenerację. Zawiera przeciwutleniacze, które ochronią skórę przed stanami zapalnymi i skwalen, który odbudowuje barierę lipidową.

To podstawowe kroki pielęgnacyjne, które pozwolą odzyskać komfort skóry i przywrócą jej równowagę. W pielęgnacji skóry z atopią należy unikać wszelkich składników drażniących, przegrzewania skóry i drapania swędzących miejsc. Przede wszystkim należy zidentyfikować alergeny, które mają na nas wpływ i starać się eliminować je ze swojego otoczenia. Zawsze też sprawdza się zasada, że mniej znaczy więcej.